دکتر زهرا سادات الهاشمی عضو شورای علمی پژوهشکده سرطان دانشگاه معتمد الجهاد و مدیر اجرایی طرح تولید اولین کیت جداسازی اگزوزوم در گفت و گو با خبرنگار معاونت علمی و آموزشی ایرنا وی در تعریف اگزوزوم ها گفت: اگزوزوم ها کیسه های ترشحی کوچکی در مقیاس نانو هستند که توسط انواع مختلف سلول های پروکاریوتی و یوکاریوتی در فضای خارج سلولی رها می شوند .
وی با اشاره به اینکه روش های مختلفی برای جداسازی و تولید اگزوزوم وجود دارد، گفت: رایج ترین روش کشت سلولی و جمع آوری اگزوزوم هایی است که سلول ها از محیط کشت ترشح می کنند.
این پزشک متخصص بیوتکنولوژی پزشکی اضافه کرد: اگزوزوم ها به ،وان کیسه های ترشحی کوچک در مقیاس نانو، در واقع ویژگی هایی مشابه سلول های مادر دارند، با این تفاوت که هسته ندارند. بنابراین، نسل جدید درمان های مبتنی بر سلول درم، به سمت درمان اگزوزوم و توسعه درمان های بدون سلول هدایت شده است.
وی خاطرنشان کرد: علاوه بر این، اگزوزوم ها در مقایسه با سلول های مادر در سیستم عروقی پایدارتر هستند، توانایی عبور از سد خونی مغزی را دارند و خطرات ایمنی ذاتی مانند انسداد عروق را کاهش می دهند.
مدیر اولین طرح تولید کیت جداسازی اگزوزوم گفت: در دنیا برای جداسازی اگزوزوم ها از روش های مختلفی مانند اولتراسانتریفیوژ، سانتریفیوژ گرادیان چگالی، اولترافیلتراسیون، ستون های ایمونوفینیتی و کیت های مبتنی بر ستون های متخلخل و دانه های افینیتی استفاده می شود.
وی افزود: این روش ها بسیار گران هستند و به تج،ات پیچیده و دقیقی نیاز دارند، اما با کمک کیت ایزوله اگزوزوم به نام EXOMED می توان به راحتی ایزوله اگزوزوم را انجام داد.
به گفته الهاشمی، گروه مذکور ظرفیت تفکیک آن را در سطح وسیع دارد و با توجه به شرایط ایران - از نظر دسترسی به مواد اولیه - کاملاً بهینه شده است. بنابراین با کمک این گروه، زمینه برای تمامی کاربردهای بالینی و درم، اگزوزوم ها که اخیراً در دنیا اجرا شده و هر ساله به این کاربردها اضافه می شود، باز خواهد شد.
با تولید کیت Exomed، توانایی جداسازی اگزوزوم ها از انواع سلول های انس، با کاربردهای مهم برای اگزوزوم ها از جمله استفاده از آنها به ،وان حامل های طبیعی و هدفمند برای داروهای شیمی درم، و به ،وان نشانگرهایی برای بررسی روند درمان بیماری های صعب العلاج فراهم شده است. . بیماری ها و به ،وان نشانگرهای زیستی برای پیش بینی بیماری.
به گفته الهاشمی، علاوه بر امکان تولید این گروه بدون نیاز به ،وج از کشور، نسبت به نمونه های خارجی بسیار ارزانتر بوده و در عین حال کارایی بالاتری نسبت به سایر روش های جداسازی دارد.
وی همچنین درباره گستره استفاده از این کیت خاطرنشان کرد: با توجه به روند رو به رشد اگزوزوم تراپی در طیف وسیعی از بیماری های بدخیم، بیماری های خودایمنی و ... که کاندیدای سلول درم، هستند، تمامی مراکز تحقیقاتی مربوطه، انکولوژیست ها، بیمارستان ها و ... کلینیک های سرطان از کاربران بالقوه این کیت هستند.
یکی از اعضای هیات علمی پژوهشکده سرطان دانشگاه معتمدجهاد نیز گفت: این کیت تولید شده توسط محققان ایر، می تواند راهگشای توسعه درمان های پیشرفته مبتنی بر اگزوزوم در کشور باشد.